รางวัลซีพีเพื่อความยั่งยืน 2565 : ถุงคืนชีพ สร้างอาชีพ
ถุงคืนชีพ สร้างอาชีพ บริษัท โลตัส ประเทศไทย “ลดการปล่อยขยะพลาสติกไปสู่หลุมฝังกลบ ด้วยการจำหน่ายถุงผ้าและถุงพลาสติกใช้ซ้ำ สร้างโอกาสให้แม่เลี้ยงเดี่ยวที่มีรายได้น้อยได้รับการฝึกอาชีพ ได้รับเงินทุน อุปกรณ์ และวัตถุดิบ สร้างรายได้ 5,000 บาท/ราย”
จากข้อมูล ปี 2562 ครอบครัวแม่เลี้ยงเดี่ยวภายในประเทศไทย มีจำนวนทั้งสิ้น 374,628 ครอบครัว โดยแม่เลี้ยงเดี่ยวที่เป็นกลุ่มเปราะบาง มีรายได้ต่ำกว่า 100,000 บาท ต่อปี ที่เข้าร่วมโครงการเงินอุดหนุนเด็กแรกเกิดของภาครัฐ มีจำนวน 96,855 ราย และจากข้อมูลในปี 2558 พบว่าครอบครัวพ่อแม่เลี้ยงเดี่ยวส่วนใหญ่คือประมาณ 40% ไม่มีเงินออมและประมาณครึ่งหนึ่งมีรายจ่ายสูงกว่ารายได้ กลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยวรายได้น้อย ส่วนใหญ่อาชีพค้าขายอิสระ จากสถานการณ์ของโควิด-19 ในปี 2564 ส่งผลทางเศรษฐกิจ ทำให้กลุ่มแม่เลี้ยงเดี่ยวมีรายได้ลดลงจนไม่พอดำรงชีพ นอกจากนี้ และยังขาดความรู้ด้านการค้าขายขาดอุปกรณ์และเครื่องมือ ในการสร้างรายได้
นอกเหนือจากปัญหาสังคมของกลุ่มเปราะบางแล้ว ประเทศไทยยังประสบปัญหาขยะพลาสติก สะสมมากที่สุดเป็นอันดับที่ 6 ของโลก และมีสัตว์ทะเลที่ตายจากสาเหตุขยะพลาสติกจำนวนมาก
โลตัส เป็นหนึ่งในห้างค้าปลีกที่ได้ปฏิบัติตามนโยบายดังกล่าวอย่างเคร่งครัดโดยงดให้ถุงพลาสติกหูหิ้วแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งในร้านค้าทั่วประเทศและรณรงค์ให้ลูกค้าใช้ถุงผ้าหรือถุงพลาสติกแบบหนาเพื่อใช้ซ้ำ แทนถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งจากนโยบายจากภาครัฐในการขอความร่วมมือให้งดแจกถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง โลตัสจึงได้ผลิต “ถุงคืนชีพ” ถุงแบบหนาทนทาน ใช้ซ้ำได้ นำมาจำหน่าย เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ลูกค้า จากการสำรวจพบว่า ถุงผ้าที่จำหน่ายในท้องตลาดส่วนมากมีราคาค่อนข้าง สูงซึ่งอาจจะเป็นอุปสรรคที่ทำให้ลูกค้าไม่สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเลิกใช้ถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งได้ อีกทั้งวัสดุที่ใช้ผลิตถุงใช้ซ้ำบางประเภทไม่แข็งแรงพอที่จะรับน้ำหนักสินค้าอุปโภคบริโภคบางชนิด อาทิข้าวสาร น้ำดื่ม
ดังนั้น โลตัส จึงได้พัฒนา ”ถุงคืนชีพ”” หรือ “”Bag for Life” ถุงพลาสติกแบบหนาที่ใช้ซ้ำได้หลายครั้ง ผลิตจากส่วนผสมพลาสติกรีไซเคิล โดยหลังจากที่ลูกค้าใช้ถุงคืนชีพซ้ำหลายครั้งแล้วหากเกิดการชำรุดสามารถนำถุงคืนชีพกลับมาเปลี่ยนเพื่อรับใบใหม่ได้ฟรี โดยถุงคืนชีพใบเก่าที่ชำรุด จะถูกเก็บเข้าระบบเพื่อนำไปรีไซเคิลเป็นเม็ดพลาสติกที่นำกลับมาใช้ในกระบวนการผลิตถุงคืนชีพใบใหม่ เป็นนวัตกรรมที่ “สร้างระบบปิดของบรรจุภัณฑ์” (closed loop packaging system) นอกเหนือจากการลดขยะพลาสติกและดูแลสิ่งแวดล้อมแล้วถุงคืนชีพ ยังสร้างประโยชน์ให้สังคม โลตัสจึงจัดทำโครงการ“ถุงคืนชีพสร้างอาชีพ” โดยร่วมมือกับกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มอบรายได้จากการจำหน่าย “ถุงคืนชีพ” ในการ “สร้างอาชีพ” ให้กับกลุ่มเปราะบาง คือแม่เลี้ยงเดี่ยวรายได้น้อย 77 คน จาก 77 จังหวัดทั่วประเทศ ทั้งนี้ โลตัส ได้ร่วมมือกับกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ในการคัดเลือกผู้ที่เข้าร่วมโครงการ รายได้จากการจำหน่ายถุงคืนชีพ ถูกจัดสรรให้ผู้เข้าร่วมโครงการรายละ 30,000 บาท เพื่อเป็นเงินทุนในการสร้างอาชีพ นอกจากนั้น โลตัส ยังได้สนับสนุนวัตถุดิบและ อุปกรณ์ในการประกอบอาหาร เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการสามารถนำไปต่อยอดในการสร้างอาชีพจุนเจือครอบครัวต่อไป”